zaterdag 11 augustus 2007

Dingen die ons opvallen (deel 1)

Tot nu toe heb ik het voornamelijk gehad over de leuke kanten van het leven hier, gezien door de ogen van tijdelijke bewoners, zoals wij.

Maar wat weten we eigenlijk over de werkelijke bewoners van Hong Kong en zijn ze nu echt zo anders dan wij?

Zoals bekend is de Chinese gemeenschap redelijk gesloten en is het niet makkelijk om iets te weten te komen van wat er zich bij de mensen thuis afspeelt. Echter, doordat we hier nu wonen, komen we steeds iets meer te weten. Daarom kan ik nu een tipje van de sluier oplichten om jullie een kijkje te geven.

Kinderen

De familiebanden zijn wezenlijk anders dan in Nederland of Duitsland. Je kunt eigenlijk al zien bij kleine kinderen hoe dat in z'n werk gaat. Ten eerste valt het verschil tussen de behandeling van jongens en meisjes op. Meisjes worden redelijk kort gehouden, lopen vaak aan de hand van de moeder en zijn redelijk braaf (rustig).

Jongens daarentegen worden geen grenzen bijgebracht en zijn doorgaans vreselijk verwend. Het kan dus gebeuren dat je in een winkelcentrum ondersteboven wordt gelopen door een paar jongetjes die dat gewoon leuk vinden. De ouders zullen er niets van zeggen. In de MTR rennen de kinderen ook altijd naar de zitplaatsen en ook daar word je gewoon ondersteboven gelopen. Waar onze ouders altijd zeiden: 'Jij hebt nog jonge benen dus kun je staan', lijkt dat hier niet op te gaan. Kinderen wordt al van jongs af aan bij gebracht dat het gaat om jou en jou alleen. Dat klinkt misschien hard maar ik denk dat wij na een jaar wel mogen zeggen dat de mensen hier redelijk egocentrisch zijn. Als ze je kennen, is het o.k. maar anders is het echt ieder voor zich.

Terug naar de kinderen.... Wat ook opvalt, is dat het ontbreekt aan dagritmes. Als wij eens laat van het werk komen, zie je nog veel mensen met kleine kinderen op stap. Baby's worden vaak op de arm gedragen en je ziet vaak handelingen die mij de kriebels geven (schudden, hoofdje niet ondersteunen en slordig vasthouden). En dat terwijl de baby's hier werkelijk schattig zijn omdat ze een slag kleiner zijn dan de Europese baby's. Een baby van zes pond is hier uitzonderlijk. Ik zeg daarmee overigens niet dat mensen hier niet om hun kinderen geven, laat dat duidelijk zijn.

Maar goed, wat ons dus opvalt, is dat je 's avonds laat (10 of 11 uur) mensen met kinderen ziet zeulen (ik kan het niet anders noemen) die omvallen van de slaap of werkelijk slapen. En dat terwijl kinderen hier al vroeg op pad moeten om naar school te gaan. Als wij vroeg naar het werk gaan (en dan heb ik het over 7 uur 's ochtends) zie je massa's kinderen die op weg zijn naar school. In de MTR doen ze dan vaak nog snel hun huiswerk of ze slapen omdat ze doodmoe zijn. Ik kan niet anders vaststellen dan dat een beetje meer ritme beter zou zijn.....

Ouders

Voor menig kind is de ouder vanaf een bepaalde leeftijd iemand die je alleen maar alles lijkt te verbieden. Hier is dat net zo maar het gaat een stapje verder, vooral voor meisjes.

Regel 1 is dat je altijd gehoorzaamt, je spreekt je ouders niet tegen, nooit. Doe je dat wel dan heb je een GROOT probleem, heel groot en het leidt tot grote conflicten, niet alleen binnen het gezin maar ook binnen de familie. Je ouders zijn ouder dan jij, hebben meer levenservaring en weten wat goed voor je is. Jij bent onervaren en je moet leren van hun ervaring om je ver te brengen in het leven, carriere te maken en veel geld te verdienen.

Regel 2 is dat je een goede studie moet volgen. Veel mensen hier hebben gestudeerd in Canada, Engeland of Amerika en in plaatsen als Vancouver vind je complete Chinese wijken. Vooral toen Hong Kong weer bij China werd gevoegd in 1997, vertrokken massa's mensen daarheen. Maar goed, je moet eigenlijk blijven studeren ook als je allang een baan hebt. Je moet namelijk steeds beter worden en op blijven klimmen. Waar dit ophoudt, weet echter niemand. Ik heb het zo links en rechts eens gevraagd maar mensen denken er zelf niet eens over na. Je moet studeren want het is goed voor je. Wat studeren ze dan? Ik weet niet hoe het komt maar bijna iedereen heeft MBA of is er mee bezig. Betekent dat ook wat? Nou, laat ik het zo zeggen: de mensen hier zijn uitmuntend in stampwerk maar managementvaardigheden is een heel ander verhaal.

Bovendien en dat verzin ik niet, kom je hier overal de mooiste titels tegen maar naar ik heb begrepen, is er een aantal jaren geleden een wijziging doorgevoerd die mensen die bij wijze van spreken de LTS hebben doorlopen al een titel oplevert. Dat is besloten omdat het opleidingsniveau van de lokale bewoners niet in de pas liep met die van de expats. Het is een manier om dat op te lossen maar een zeer twijfelachtige uiteraard. Dat betekent overigens niet dat er hier geen intelligente mensen rondlopen.

In ieder geval is de prestatiedruk voor kinderen en jonge volwassenen erg hoog. Dit leidt ook tot een hoog aantal zelfmoorden (je leest er al gauw twee per dag), moorden op familieleden en mensen met een psychische aandoening. Het zijn veelal gevallen van mensen die er niet meer tegen kunnen. Ik moet zeggen dat je dat in het begin helemaal niet zo opvalt maar als je er op let, vang je overal signalen op van de eeuwige competitie tussen mensen hier. Status is hier echt alles.

Het eerste wat mensen doen als ze je tegenkomen, is een visitekaartje vragen en geven want je titel zegt veel over of je een interessant object bent of niet voor het persoonlijke netwerk. Een variant is vragen waar je woont en of je in een huis of appartement woont. Dat is een indirecte vraag naar de hoogte van je inkomen. Nogal oppervlakkig, vinden wij.

Het is voor mensen hier moeilijk om uit die molen te komen en daar is de familie hoofdzakelijk debet aan. Ik sprak met een collega van wie de familie in Amerika woont. Zij probeert in Hong Kong een leven op te bouwen en wat onafhankelijker te worden. Haar familie vertrouwt het allemaal niet zo, oefent grote druk op haar uit en controleert haar leven op afstand. Toen ik haar vroeg wat ze zou doen als ze haar zouden vragen naar Amerika terug te keren, zei ze dat ze dat zou doen omdat het anders zou kunnen betekenen dat de hele familie haar de rug toe zou keren. Dat is nogal wat.

Vervolgens vroeg ik haar wanneer ze haar dan zouden loslaten (ze is denk ik 26 jaar) en haar antwoord was: 'als ik trouw want dan neemt mijn man het van hen over'. Tot die tijd blijven haar ouders dus beslissen over wat goed is voor haar en wat niet. Daar hoef je in Nederland echt niet mee aan te komen.

Thuis wonen


Veel mensen blijven ook lang bij de ouders wonen, meestal totdat ze gaan trouwen. Samenwonen is hier namelijk niet zo gebruikelijk. Dat heeft deels met traditie en geloof te maken maar ook met de hoge woonlasten.

Verplichtingen

Buiten al die controle, zijn er dan ook de nodige verplichtingen op familiegebied. Denken wij vaak dat de band met familie hier zo hecht is, zelf denken ze daar anders over. Tijdens Chinese New Year wat te vergelijken is met onze Kerst, heb ik menigeen horen verzuchten dat die twee dagen werkelijk volgepropt zijn met familiebezoeken aan ooms, tantes, neven, nichten, ouders, zussen, broers, noem maar op. Nu zal ik niet zeggen dat mensen in Europa altijd uitkijken naar Kerst en alle verplichtingen er omheen maar ik kreeg hier toch een ander gevoel. Het zijn vaak massa bijeenkomsten en er wordt normaal gesproken ook een zaal of tafels gehuurd voor een diner. Men wordt geacht daar te verschijnen hoewel de meeste mensen gewoon graag lekker wat voor zichzelf zouden willen doen. Ze hebben immers al zo weinig vrije dagen (10 gemiddeld) en willen bijtanken. Dat is er dus niet bij.

Partnerkeuze

Dit is iets wat je niet in Hong Kong tegenkomt maar wat we recentelijk in de krant lazen. In China heb je ook zoiets als de 'Dwaze Moeders' maar het betekent heel iets anders. Wat gebeurt er dan? Als je op je dertigste in China niet getrouwd bent, ben je praktisch afgeschreven en sla je als ouders een redelijke flater in je omgeving.

Hoe krijg je je kind nu toch aan de man of vrouw? Heel simpel, je gaat naar een park met een foto van je kind en gaat daarmee lopen leuren totdat je een andere moeder tegenkomt die het passende andere geslacht in de aanbieding heeft. Et voila, daar luiden de huwelijksklokken. Extreem? Ja maar het gebeurt echt.

Zijn die huwelijken geslaagd? Daar kun je dan weer je vraagtekens bij zetten. Het aantal meldingen van geweld binnen het huwelijk neemt schrikbarend toe en ook het aantal echtscheiding stijgt explosief. Gelukkig is het wel een teken dat de Chinese vrouw het niet langer accepteert en de 'schande' voor lief neemt.

Echtpaar

Als je dan eenmaal getrouwd bent en een man hebt die voor je zorgt dan zie je inderdaad dat de man de taak van de ouders overneemt. Het zijn kleine dingen zoals het dragen van de handtas (ziet er nogal vreemd uit moet ik zeggen) of andere zwaardere dingen en het openhouden van deuren. Dat is overigens alleen voor de eigen vrouw, als jij de ongelukkige vrouw bent die erachter loopt, krijg je de deur gewoon in je gezicht. Geloof me, ik spreek uit eigen ervaring.

Wat verder opvalt, is dat paren eigenlijk altijd hand in hand lopen, ook als dat wegens de drukte niet kan. En bij de roltrap dringt men niet in z'n eentje voor, nee, de vrouw wordt ervoor gedrukt, handjes vast en de man volgt. Wij vinden dat nu niet zo netjes, voordringen is sowieso al zeer onbeleefd maar dat je je vrouw daarbij in de strijd gooit, is nogal extreem.

Zo zien jullie maar dat er op dit gebied alleen al een heleboel dingen zijn die anders zijn dan 'bij ons'. Maar en dat moet je niet vergeten, als ik met de locals praat, krijg ik soortgelijke verhalen, hoor. Zij vinden ons net zo vreemd als wij hen. Maar is dat niet hartstikke leuk? Anders zou het toch maar een saaie boel zijn.....

Wordt vervolgd.

Geen opmerkingen: