Ching Ming Festival

Gisteren, 4 april, hadden we een dagje vrij vanwege het zogenaamde Ching Ming Festival. Dit is een traditionele dag, die sinds dit jaar ook weer in China als feestdag is ingevoerd.

Wat is dit precies?
De traditie is dat op deze dag families bij elkaar komen om de graven van hun voorouders schoon te maken en om te offeren.

Het schoonmaken gebeurt van oudsher met een roede. Ook worden de Chinese karakters op de grafstenen weer geverfd.

Het offeren gebeurt in de vorm van fruit, een gebraden biggetje (voor wie het zich kan veroorloven, kost namelijk ongeveer 45 euro) en allerlei papieren voorwerpen.

Die voorwerpen staan voor dingen die de overledene graag in zijn bezit had, zoals geld. In de krant van vandaag staat het verslag van een vrouw die voor haar overleden man een mobiele telefoon, een scheermes, een paspoort en geld van verschillende munteenheden had gekocht. Allemaal gemaakt van papier.

Dit kost ook nog best wel wat: het bovenstaande pakketje had haar maar liefst 150 euro gekost.

En dan?
Dan worden de offers in brand gestoken zodat ze naar de andere wereld kunnen en de overledene ze ontvangt.

Hierna komt de familie normaal gesproken bij elkaar en brengt de dag door met het delen van elkaars overpeinzingen.

De graven
Graven liggen van oudsher in de heuvels, zo hoog mogelijk, zodat je als overledene een goed uitzicht (of overzicht) hebt. De grootste begraafplaats van Hong Kong ligt vlakbij waar wij wonen, in Tseung Kwan O, in de New Territories.

Het vergt aardig wat doorzettingsvermogen om je voorouders op te zoeken want het is een behoorlijke klim naar boven. In de krant las ik dat het vanaf MTR station Yau Tong al gauw drie kwartier lopen is.

De grave sweepers, de mensen die de graven schoonmaken en de offers doen, klagen hier over. Ze moeten met al hun spulletjes naar boven en dat is dus best een zware opgave. Een oplossing hiervoor is in de maak maar levert tot nu toe alleen maar een tweede weg naar boven, via een ander MTR station (Tiu Keng Leng). De tijd die je nodig hebt voor de wandeling is nog steeds drie kwartier.

Bijeffecten
Dit festival heeft ook zijn negatieve kanten, helaas. Niet alleen schijnt het na de schoonmaakactie en het offeren een puinhoop te zijn op de begraafplaats omdat mensen allerlei rotzooi achterlaten zoals plastic flessen en verpakkingsmateriaal, de brandweer heeft het er ook druk mee.

In totaal waren er minstens 17 branden of hill fires zoals ze hier worden genoemd, veroorzaakt door mensen die hun offers verbranden en dan weglopen waarna brand ontstaat of omdat ze gewoon gevaarlijk doen en de boel niet meer onder controle hebben. Ik was gisteren vrij vroeg op en hoorde om half negen al de eerste brandweerwagen uitrukken.

Naast de papieren offers kun je dus stellen dat er tegelijkertijd een aantal bomen met een totale oppervlakte van een paar hectare mee zijn geofferd. Daar zullen ze in de andere wereld blij mee zijn....

Ook snijden mensen lukraak takken van bomen om daarmee hun roeden te maken.

Het past een beetje in de oppervlakkigheid die je hier vaak aantreft: aan de ene kant wordt zo'n traditie in ere gehouden en op zeer gepaste wijze uitgevoerd terwijl aan de andere kant dan het typische Hong Kong gedrag ('na mij de zondvloed') zichtbaar is.

Ching Ming in Mainland China
Zoals geschreven, stond dit festival gisteren ook in China weer op de officiële evenementenkalender maar sloeg dit naar mijn mening direct weer door naar de andere kant.

Dit festival is dus een familieaangelegenheid en redelijk besloten. In China werd echter groot uitgepakt en verschillende provincies streden ineens om de eer van de grootste parade.

Er stond een foto in de krant van een enorme optocht in de provincie Shaanxi waar studenten, muzikanten, verkeerspolitie en stadsbestuurders zich als hofdienaren, trompettisten en vlagdragers van de Tangdynastie hadden verkleed.

Zij leidden een processie van duizenden mensen in de stad Yanan om eer te bewijzen aan Huang Di, een mythische keizer die beschouwd wordt als de voorvader van alle Chinezen.

Dat dit wat groter wordt aangepakt, snap ik nog want het gaat hier om de 'vader des vaderlands'.

Maar, zoals de plaatsvervangend gouverneur van Shaanxi vertelde, andere provincies kopiëren deze parade nu en dat is niet om eer te bewijzen of respect te tonen maar om toeristen te trekken.

Daarmee doe je de hele traditie natuurlijk teniet en wordt het al gauw een Hollywood show.

Maar ja, dat is nu China waar het kopiëren van andermans producten en ideeën de dagelijkse gang van zaken is. Toch?