Roltrappen

Ik heb al eens eerder geschreven over de MTR, de metro van Hong Kong, en het feit dat het aangenaam reizen is. Snel, efficiënt en zonder dat je ergens in de file hoeft te staan.

De MTR gaat grotendeels onder Hong Kong door en dat betekent dat wij veel tijd op roltrappen doorbrengen. En daar is iets bijzonders mee.

Niet met de roltrappen zelf trouwens maar met de mensen die er gebruik van maken. We kennen hier namelijk een fenomeen dat voor zover mij bekend, nergens anders ter wereld voorkomt: het lopen op de roltrap.

Uiteraard zijn er regels voor hoe je een roltrap moet gebruiken en in het Engels luiden die als volgt:
'When traveling on escalators, hold the handrail, stand firm and don't walk'.

In het Nederlands betekent dit: als u van de roltrap gebruik maakt, houd u dan vast aan de leuning, ga stevig staan en loop niet op de roltrap.

Een heel duidelijke boodschap lijkt me of niet dan?

Hoe wordt dit nu in het Kantonees vertaald? Als u gebruik maakt van de roltrap en u wilt niet lopen, gaat u aan de rechterkant staan. Houdt u stevig vast want de mensen die u links passeren, raken u met hun tassen of anderszins en zouden u uit balans kunnen brengen.

Gaat u toch aan de linkerkant staan dan wordt u aan de kant gedrukt waarna de voorbijganger 'sorry' zegt. Hoewel u dit wellicht denkt, betekent dit niet dat de voorbijganger zich verontschuldigt voor het feit dat hij u geduwd heeft, het betekent dat u sorry had moeten zeggen voor het feit dat u in de weg stond.

Als je deze Kantonese regels niet weet, heb je het zwaar hier want het werkt echt zoals ik het net beschreef.

Het lopen op een roltrap is erg gevaarlijk en zeker hier waar ze vaak erg hoog en lang zijn. Het schijnt echter weinig mensen te storen ook al zijn er vorig jaar zomer talloze ongelukken gebeurd, veelal met ouderen en kinderen.

Ik heb me een keer enorm verbaasd over een moeder die een jongetje van een jaar of vijf achter haar aan de roltrap af sleepte. Dat betrof de roltrap die vanuit het gebouw waar we werken naar het MTR station gaat. Dat is echt een behoorlijke diepte en de treden van een roltrap zijn erg hoog, zeker voor een jongetje van vijf. Je moet er niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als zij haar evenwicht had verloren.

Daarnaast zou je een domino-effect krijgen als iemand zou vallen; er zouden al gauw zo'n dertig mensen mee naar beneden storten. Brrr....

Je zou denken dat er strenger gecontroleerd wordt op het lopen op de roltrap maar het tegendeel is waar. Er zijn een paar borden neergezet met plaatjes voor kinderen over hoe je exact moet staan op de roltrap en op sommige stations staan borden dat ouderen en mensen met veel bagage de lift moeten nemen.

Werkt dat? Nee, absoluut niet. Ik had vorige week nog iemand voor me op de roltrap die met een hutkoffer omhoog ging en die maar net kon houden. Wederom heel gevaarlijk maar in Hong Kong worden de regels echt alleen maar gevolgd als er strenge controle is. Een vriendelijke omroepster die meedeelt dat iets niet mag, heeft geen enkele invloed op het gedrag.

Het bewijs daarvan zie je ook bij het in- en uitstappen in de MTR. Het begint al met het in de rij staan om erin te komen. Daar dringen mensen vaak voor waarbij ze elk oogcontact en dus een mogelijk conflict, vermijden.

Als de MTR aankomt, zegt een vriendelijke omroepster dat je passagiers die eruit willen, er eerst uit moet laten. Nou, dàt kun je dus wel vergeten. Er staan pijlen op de grond die aanwijzen hoe je moet staan: de zijkanten zijn voor het instappen, het midden is voor uitstappen. Heel praktisch eigenlijk. Als de deuren opengaan is het echter meestal zo dat 'de massa' zich erin drukt en als je dus nog niet bij de deur stond om uit te stappen, is het een uitdaging om er alsnog uit te komen.

Bert heeft weleens mensen terug naar buiten gedrukt. Dat kan hij natuurlijk ook gemakkelijk met zijn postuur maar gelijk heeft hij wel. Het is gewoon onfatsoenlijk gedrag en de mensen komen er mee weg door zich te verschuilen in de anonimiteit van de massa. Als je er wat van zegt of zoiets als Bert doet, moeten ze wel reageren. Hopelijk leidt dat ooit eens tot een gedragsverandering (of is dat wishful thinking?).

Ik had het hier ook eens met een plaatselijke vriend over omdat door dit gedrag ouderen vaak in de knel komen. Hij is geboren en getogen in Hong Kong dus ik wilde van hem wel eens weten waarom mensen niet aan hun medemens denken. Hij begreep het probleem niet helemaal want als hij met zijn vrienden onderweg was, deden zij dat ook altijd.

Toen ik hem vervolgens vroeg hoe hij het zou vinden als zij in de MTR zouden stappen en zijn oma zouden beletten uit te stappen, duurde het even voordat er een reactie kwam. Het bij de groep horen bleek uiteindelijk doorslaggevend te zijn en hij zei dat hij er niets van zou zeggen.

Voor ons is dit gedrag onbegrijpelijk maar kennelijk begint de overheid er ook zo over te denken. In het weekend zag ik namelijk voor het eerst een plakkaat in Causeway Bay (een heel druk MTR station) waarop stond dat als je mensen hindert bij het in- of uitstappen, je een boete kunt krijgen van HK$ 2.000. Ik ben benieuwd!